|
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
4.5. Nowotwory skóry
4.5.1. Materiał nauczania
Wśród najgrozniejszych nowotworów skóry, z którymi może spotkać się kosmetyczka
w swojej pracy zawodowej należy wymienić:
1. Czerniak złośliwy (melanoma malignum).
2. Rak podstawnokomórkowy (carcinoma basocellulare).
3. Rak kolczystokomórkowy (carcinoma spinocellulare).
Z danych Polskiej Unii Onkologicznej wynika, że każdego dnia 300 osób w Polsce
dowiaduje się, że ma raka. Niestety, aż 220 spośród nich prawdopodobnie umrze, głównie,
dlatego, że diagnoza zostanie postawiona zbyt pózno (to samo zródło).
Problem ten może dotknąć każdego z nas i w każdym wieku. Każdego roku szczególnie
w okresie letnim nawraca problem nowotworów skóry, z których najgrozniejszym jest
czerniak złośliwy. Według danych epidemiologicznych:
- częściej występuje u osób o białej, bladej karnacji skóry, po silnej ekspozycji na światło
słoneczne,
- kobiety są częściej jego ofiarami ,
- występuje w wielu przypadkach w obrębie wcześniejszych zmian barwnikowych,
- na jego powstawanie mogą mieć wpływ takie czynniki jak; występowanie rodzinne,
urazy, podrażnienia.
Cechą charakterystyczną tego nowotworu jest ciemne zabarwienie zmiany (brązowy
czarny niebieski), które nie jest jednorodne, a nawet mogą wystąpić w obrębie tej samej
zmiany ogniska odbarwienia. Wtórnymi objawami aktywnego rozwoju nowotworu są:
- sączenie powierzchni,
- nadżerki,
- owrzodzenia,
- strupy.
Czerniaki szerzą się poprzez wzrost poziomy i pionowy. Rozróżnia się następujące typy
czerniaka:
1) czerniak powstały ze złośliwej plamy soczewicowatej ok. 10%,
2) czerniak szerzący się powierzchownie ok. 50%,
3) czerniak guzkowaty ok. 26%,
4) czerniak akralny ok. 4%,
5) inne czerniaki ok. 10%.
Czerniak powstały ze złośliwej plamy soczewicowatej
Ta postać czerniaka przyjmuje formę nieregularnej, częściowo ostro, częściowo nieostro
ograniczonej plamy o różnej wielkości i niejednorodnej, brązowej pigmentacji z częstymi
strefami rozjaśnienia najczęściej umiejscowionej w obrębie twarzy, występującej głównie
u starszych kobiet.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
Oznaką inwazyjnego wzrostu jest częściowe wyczuwalne zgrubienie lub ograniczone
tworzenie się guza.
Czerniak szerzący się powierzchownie
U mężczyzn najczęściej umiejscawia się na plecach, a u kobiet przeważnie na podudziach.
Zmiany mają charakter nieregularnych, na ogół ostro ograniczonych ognisk z niejednorodną,
brązowo czarną lub brązowo czerwoną pigmentacją, przeważnie ze strefami rozjaśnienia.
Ognisko nowotworowe jest płasko uwypuklone, wyczuwalne, a po kilku latach występuje
wtórne tworzenie się guzów, pózniej owrzodzeń.
Czerniak guzkowaty
Wielkość zmiany może być różna: od kilku milimetrów do kilkunastu centymetrów, jak
sama nazwa wskazuje zmiana ma postać guzowatą, ostro odgraniczoną od otoczenia,
nierównomiernie brązowo czarne zabarwienie, miejscami nie zawierające barwnika
z nadżerkami, owrzodzeniami i strupami na powierzchni.
Czerniak akralny
Umiejscowiony najczęściej na rękach i stopach, ma postać plamiastego, nieregularnego,
niejednorodnie zabarwionego tworu.
Jego szczególną postacią jest czerniak macierzy paznokcia.
Inne czerniaki to:
- czerniaki wywodzące się z wrodzonych zmian barwnikowych lub niebieskich znamion,
- czerniaki błon śluzowych,
- przerzuty czerniaków bez wykrywalnego guza pierwotnego.
Dla każdej kosmetyczki bardzo ważne jest, żeby znała charakterystykę powyższych
rodzajów czerniaków, bo przecież mając ciągły kontakt z klientami przy wykonywaniu
różnorodnych zabiegów kosmetycznych, często może uważnie oceniając skórę klientów
dostrzec niepokojące objawy. Jest to bardzo ważne, ponieważ wcześnie rozpoznany rak skóry
jest w 100% uleczalny. Kosmetyczka powinna wiedzieć, że nie wolno jej wykonywać
żadnych zabiegów w obrębie skóry podejrzanej o zmianę nowotworową. Powinna takiego
klienta skierować do lekarza.
Bardzo często klienci mający zmiany barwnikowe, chociażby zwykłe piegi, oczekują od
kosmetyczki wskazówek dotyczących postępowania z takimi zmianami. Mając na względzie
ochronę zmian barwnikowych, które ma ok. 95% Polaków, kosmetyczka powinna
współpracować z lekarzami, którzy zalecają:
1) każde znamię, które szybko się powiększa, ma powyżej 5 mm średnicy, asymetryczny
kształt, nierówne brzegi, różne kolory powinno być jak najszybciej obejrzane przez
lekarza za pomocą dermatoskopu,
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plmew.pev.pl
|