[ Pobierz całość w formacie PDF ]

ze sobą wspófdziałających okolic mózgu, gdzie zlokalizowane są
prostsze funkcje. Ma on charakter plastyczny i dynamiczny,
ponieważ
w wypdku nieprawidłowego funkcjonowania jednego z ogniw tego
układu możliwe jest zastąpienie go innym, np. w wypadku utraty
wzroku, może zastąpić go kinestezja i dotyk (czytanie za pomocą
systemu Braille'a).
3. Jakie funkcje leżą u podśtaw czynności złożonych, jakimi są
czytanie i pisanie?
Funkcje poznawcze i ruchowe. W czytaniu i pisaniu uczestniczą
takie funkcje jak percepcja (spostrzeganie wzrokowe, słuchowe,
kinestetyczne, dotykowe), pamięć, uwaga, mowa i myślenie oraz
takie funkcje ruchowe jak motoryka rąk, czynności ruchowe na-
48 / 49
rządów mowy, także i motoryka duża - catego ciafa - pośrednio ma
wplyw na przebieg czytania i pisania. Procesy
emocjonalno-motywa-
cyjne również zaangażowane są w czynność czytania i pisania.
4. Zaburzenia jakich funkcji są przede wszystkim odpowiedzialne
za występowanie specyficznych trudności w uczeniu się czytania i
pisania?
Wszyscy badacze są zgodni, że przede wszystkim zaburzenia te
dotyczą funkcji percepcyjnych (spostrzegania wzrokowego, słucho-
wego) i funkcji ruchowych (gtównie motoryki rąk), oraz ich
wspófdzia-
łania.
5. Jaka jest sprawność innych funkcji poznawczych?
Z samej definicji dysleksji wynika, że chodzi tu o dzieci o
dobrze
rozwiniętym myśleniu (funkcje intelektualne często na wysokim
pozio-
mie). Badania wykazują, że niektóre dzieci mają zaburzenia pamięci
bezpośredniej, mechanicznej, często też wykazują zaburzenia proce-
su uwagi. W ostatnim okresie wskazuje się,że w wielu przypadkach
zachodzą zaburzenia funkcji językowych.
6. Jakie jest neuropsychologiczne podłoże specyficznych trudno-
ści w czytaniu i pisaniu?
Poglądy na ten temat zmieniają się. Jest kilka koncepcji wyjaśniają-
cych ten problem. W latach 40.-60. tych opisywano i badano
zaburze-
nia funkcji percepcyjno-motorycznych jako warunkujących trudności
w czytaniu i pisaniu. Podłoże neuropsychologiczne tych zaburzeń to
parcjalne opóznienie rozwoju i dysfunkcje analizatorów2 : wzrokowe-
go, słuchowego i kinestetyczno-ruchowego, które leżą u podstaw
złożonej
' Funkcje percepcyjno-motoryczne to funkcje
spostrzegania:wzrokowego, słucho-
wego.
2
31
Analizatorto neurofizjologiczne podłoże spostrzegania. Jest
zbudowany z recepto-
ra odbierającego bodzce (np. wzrokowe),drogi dośrodkowej (np.nerw
wzrokowy i drogi
nerwowe przekazujące impulsy nerwowe do kory mózgowej)oraz z
ośrodka (np.ośrodek
wzrokowy w korze mózgowej, gdzie opracowywane są bodtce wzrokowe
- analizowane
i syntetyzowane).
czynności pisania i czytania. Do znanych przedstawicieli
tej'senso
-motorycznej koncepcji' należeli w Stanach Zjednoczonych wspótpra-
ownicy S.Ortona, N.C.Kephart, w Polsce zaś H.Spionek i jej
szkofa.
W latach 60. uwaga badaczy zwróciła się w kierunku problemu
integracji funkcji percepcyjnych i motorycznych, a więc
wspótdziatania
analizatorów uczestniczących w czytaniu i pisaniu. Do
przedstawicieli
tego kierunku należą H. Birch i L. Belmont, E. Koppitz, M.
Monroe. W
Polsce badania nad integracją percepcyjno-motoryczną (termin przy-
jęty przez autorkę) prowadziła M. Bogdanowicz.
W latach 70.-90. badaniami zaczyna się obejmować funkcje języko-
we dzieci dyslektycznych. Zaburzenia funkcji językowych znajdują
swoje miejsce w patomechanizmie dysleksji. Badania takie
prowadzifa
I. Liberman (USA), M. Snowling (UK), Z. Zlab (Czechy ), w
Polsce - B.
Kottuska, Z. Tarkowski, A. Borkowska, G. Krasowicz M.
Bogdanowicz.
Podfożem neurofizjologicznym tych zaburzeń jest nieprawidtowe fun-
kcjonowanie mózgowych mechanizmów mowy.
7. Jaki jest patomechanizm specyficznych trudności w czytaniu i
pisaniu?
Należy przyjąć, że w różnych przypadkach dziatają różne patome-
chanizmy. Dziecko może znajdować się pod wplywem różnych czyn-
ników patogennych3 (takich jak geny, będące nośnikiem dysleksji,
czynniki szkodliwe, dziafające na dziecko w okresie prenatalnym,
tzn. [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • mew.pev.pl

    		•